ՀԵՔԻԱԹ ՍԿՅՈՒՌԻ ՊՈՉԻ ՈՒ ՓՂԻ ԿՆՃԻԹԻ ՄԱՍԻՆ

Մի ժամանակ ոչ սկյուռը մեծ ու փառահեղ պոչ ուննր, ոչ էլ փիղը` կըն- ճիթ: Սկյուռի պոչը բարալիկ մի թել էր, ինչպես մկներինը, իսկ փիղը համաչափ ու գեղեցիկ քիթ ուներ’ առյուծների քթերի պես: Իսկ որ փիղը հիմա կնճիթ ունի՝ մեղավորը սկյուռն է…

Բայց ավելի լավ է` հերթով պատմենք:

Ասացինք, որ սկյուռը մկան պես բարալիկ պոչ ուներ, և այդ պոչը շատ համաչափ էր նրա մարմնին: Ճիշտն ասած, սկյուռը սկզբում այնքան էլ դժգոհ չէր իր տեսքից և երևի երբեք էլ չդժգոհեր, եթե կենդանիներից մի քանիսը երբեմն նրան չշփոթեին մկան հետ:

Մյուս կենդանիների շփոթելը ոչինչ, դեռ տանելի է, իսկ այ, երբ կատուն է քեզ շփոթում մկան հետ՝ այդ սխալը կարող է ճակատագրական լինել և տխուր վերջանալ: Հո միշտ չես հասցնի բղավել՝ ես սկյուռ եմ, ոչ թե մուկ:

Իսկ մի անգամ կատուն այնպես բարկացավ իր այդքան հաճախակի սխալվելու համար, որ ուղղակի ասաց.

—    Եթե մեկ էլ քեզ շփոթեմ մկան հետ՝ պրծավ…

—    Ես ինչ մեղք ունեմ, — խեղճացավ սկյուռը, — պարզապես դու կա­րող ես մի փոքր ավելի ուշադիր լինել:

—    Ոչ մի ուշադիր, — կատուն անդրդվելի էր, — եթե մեկ էլ երևաս աչքիս ու պոչդ նորից ընկնի թաթիս տակ՝ համարիր, որ չես էլ եղել:

Ահա տեսնում եք՝ ինչպես սպառնաց կատուն խեղճ սկյուռին:

Սկյուռն իր վիշտը պատմեց փայտփորիկին:

—    Ի՞նչ անես, — ասաց փայտփորիկը, — երբ հենց այդ տեսքով ես լույս աշխարհ եկել՝ կլորիկ աչքեր, սուր դնչիկ, դա նույնիսկ գեղեցիկ է: Քեզ պետք է միայն պոչդ փոխել ու վերջ՝ էլ մկներին չես նմանվի: Աշխատի՛ր աչքի ընկնող պոչ ճարել, այնպիսին, որ կույրն էլ գլխի ընկնի, որ ոչ թե մուկ ես, այլ սկյուռ:

Սկյուռը մտածեց, մտածեց ու հանկարծ հիշեց փղի՝ դեպի վեր բարձրա­ցող արքայավայել պոչը: Դե ինչ, եթե այդ շքեղ պոչի փոխարեն փիղը նույնիսկ իր բարալիկ պոչն ունենա, կատուն, միևնույն է, նրան մկան հետ չի շփոթի:

Փիղը պառկել էր բացատում ու քնել: Սկյուռը զգուշորեն իր պոչը փո­խեց նրա պոչի հետ ու ետ դարձավ:

Նոր պոչն, իրոք, փառահեղ էր, միայն թե շատ էր ծանր, և խեղճ սկյուռը հազիվ էր այն քարշ տալիս:

– Ա՜յ թե սազում է, – ասաց փայտփորիկը, – ա՜յ թե լավն է:

– Ինչ խոսք, լավն է,- համաձայնեց սկյուռիկը,- միայն թե հազիվհազ եմ հետս քաշ տալիս: Այս պոչով ոչ կարող եմ որսի հետևից վազել, ոչ էլ աղվեսի ճանկերից փախչել…

– Իսկ ես քեզ համար ծառի մեջ փչակ կփորեմ և աղվեսի դունչը այնտեղ չի հասնի,- ելքը գտավ փայտփորիկը,- փչակում դու կարող ես եղևնու կոներ, կաղին ամբարել և այնտեղից իսկի դուրս էլ չգալ: Իսկ ձմռանը, երբ շատ ցուրտ լինի, պոչովդ կփակես փչակի բերանն ու տաք-տաք կքնես:

Սկյուռը համաձայն էր:

Փայտփորիկը փորեգ իր խոստացած փչակը, և սկյուռը տեղավորվեց այնտեղ, ուր մինչև օրս էլ ապրում է:

Դե, իսկ փիղը: Փիղն ինչ: Խեղճն արթնացավ ու տեսավ, որ պոչը չկա: Դրա փոխարեն բարակ թելի պես ինչ-որ բան էր ճոճվում ետևին:

—    Ո՞ւր է իմ պոչը, — փղի մռնչոցից անտառը դղրդաց, — ո՞վ է այս խայ­տառակությունը վրաս կախել՝ պոչիս փոխարեն:

Նապաստակը, որ ցերեկները բնից դուրս չէր գալիս և դրա համար էլ ամեն ինչ տեսնում էր ու գիտեր, գլուխը հանեց ու ասաց.

—    Մի բղավիր, փիղ: Տանս պատերը, քիչ է մնում, փուլ գան քո գոռգո­ռոցից: Սկյուռն է գողացել քո պոչը:

Փիղը դես փնտրեց սկյուռին, դեն փնտրեց ու չգտավ:

—   Ես հիմա ինչ անեմ այս խայտառակ պոչով, — լաց եղավ նա:

Կենդանիները խղճացին ու նրա համար մի մեծ, երկար պոչ սարքեցին:

Փիղը նոր պոչից գոհ էր, սակայն վախենում էր, որ նորից մեկնումեկը կգողանա այն. դրա համար էլ քնելուց առաջ, ամեն անգամ պոչը հանում, կախ էր տալիս քթից: Երբեմն էլ պատահում էր՝ արթնանալիս շտապ գործ էր ունենում ու մոռանում էր պոչը քթից արձակել և իր տեղում կախել:

Այդպես մոռացավ մեկ անգամ, երկու անգամ, շատ անգամներ: Իսկ հե­տո արդեն ընդմիշտ մոռացավ: Իսկ քանի որ պոչը ոչ թե քթից, այլ իր տեղում պետք է կախված լինի, սկսեցին փղի պոչին «քիթ-ճիթ» անվանել:

Եվ քանի որ «քիթ-ճիթ» դժվար էր արտասանելը, կամաց-կամաց քիթ- ճիթը փոխվեց՝ դարձավ կնճիթ:

ՎԱՀԵ ՊՈՂՈՍՅԱՆ